چرا شادبودن برای برخی‌ها سخت است؟

به گزارش شهرآرانیوز؛ شاید شادبودن برای شما نیز سخت باشد، دلایل مختلفی دارد که چرا شادبودن برای برخی افراد در مقایسه با دیگران دشوارتر است.
امروزه صنعت خودیاری (self-help) در حال رونق گرفتن است و با پژوهش در حوزه روان شناسی مثبت گرا، یعنی مطالعه علمی آنچه موجب شکوفایی انسان می‌شود، تقویت می‌شود. نرخ اضطراب و افسردگی و آسیب به خود در سراسر جهان رو به افزایش است. پس آیا با وجود این پیشرفت‌های روان شناسی محکوم به شاد نبودن هستیم؟

براساس نتایجی که چندی قبل در یکی از مجله‌های معتبر روان شناسی منتشر شده است؛ ۵۰ درصد از شادی افراد با ژن‌های آن‌ها تعیین می‌شود و ۱۰ درصد به شرایط آن‌ها و ۴۰ درصد نیز به فعالیت آگاهانه و عمدی آن‌ها (مثبت بودن یا نبودن) بستگی دارد. این به اصطلاح «کیک شادی» باعث شد روان شناسی مثبت گرا را در مسند قدرت قرار دهد و به آن‌ها اجازه داد درباره مسیر شادی از پیش تصمیم بگیرند؛ اگرچه پیام ناگفته این دیدگاه، آن است که اگر شاد نیستید، تقصیر خودتان است.

کیک شادی به طور گسترده‌ای با انتقاد روبه رو شد؛ زیرا مبتنی بر فرضیاتی درباره ژنتیک بود که از اعتبار افتاده است. برای چندین دهه، پژوهشگران حوزه ژنتیک رفتاری مطالعاتی را روی دوقلو‌ها انجام دادند و نشان دادند بین ۴۰ تا ۵۰ درصد تغییرات در شادی آن‌ها به وسیله ژنتیک توضیح داده می‌شود؛ به همین دلیل، این درصد در کیک شادی ظاهر می‌شود.

طبیعت و پرورش مستقل از یکدیگر نیستند. برعکس، ژنتیک مولکولی، یعنی مطالعه ساختار و عملکرد ژن‌ها در سطح مولکولی نشان می‌دهد که آن‌ها به طور پیوسته روی هم اثر می‌گذارند. ژن‌ها بر رفتاری اثر می‌گذارند که به افراد در انتخاب محیط شان کمک می‌کند. برای مثال، برون گرایی که از والدین به کودکان منتقل می‌شود، به کودکان کمک می‌کند تا گروه‌های دوستی خود را بسازند. به همین ترتیب، محیط هم بر بیان ژن‌ها اثر می‌گذارد. برای مثال، زمانی که مادران باردار درمعرض قحطی قرار گرفتند، ژن‌های کودکانشان نیز تحت تأثیر قرار گرفت و تغییرات شیمیایی را به دنبال داشت که تولید فاکتور رشد را سرکوب کرد. این مسئله موجب شد کودکان با اندازه‌ای کوچک‌تر از حد طبیعی و بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی عروقی متولد شوند.

طبیعت و پرورش به یکدیگر وابسته اند و دائما بر هم تأثیر می‌گذارند؛ به همین دلیل، دو فردی که در یک محیط بزرگ شده اند، ممکن است به طور متفاوتی دربرابر آن پاسخ دهند؛ یعنی این فرض ژنتیک رفتاری درباره محیط یکسان دیگر معتبر نیست. همچنین، اینکه افراد می‌توانند شادتر شوند یا نه؟ به «حساسیت محیطی» آن ها، یعنی ظرفیت تغییر آن ها، بستگی دارد.

افرادی که انعطاف پذیری ژنتیکی بیشتری دارند، یعنی به محیط حساس‌تر هستند، ظرفیت بیشتری برای تغییر دارند؛ اما ممکن است بتوانند بهزیستی خود را ارتقا دهند و اگر سبک زندگی سالمی را در پیش بگیرند و تصمیم بگیرند در محیطی کار و زندگی کنند که شادی و توانایی رشد آن‌ها را افزایش دهد، شاید شکوفایی بیشتری پیدا کنند.